W auli Zespołu Szkół Ponadpodstawowym w Bierutowie 30 XI 2023 r. odbyły się dwa wykłady na temat Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej: Zygmunt Fedyk, ,,Maria Broczek- Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata" oraz Władysław Kaczkowski: ,,Historia mojej mamy Stanisławy Kaczkowskiej z domu Bloch, łączniczki AK i uczestniczki powstania warszawskiego, ratującej Żydów w Starej Miłosnej pod Warszawą".
Do auli ZSP w Bierutowie licznie przybyła młodzież, nauczyciele oraz prelegenci: Zygmunt Fedyk i Władysław Kaczkowski, zaproszeni przez Marka Krzysztofa Bińkowskiego, jednego z koordynatorów powyższego programu. Obecny był również pan dyrektor Wojciech Kobryń oraz pani wicedyrektor Edyta Puchalska. Na wstępie koordynator przedstawił sylwetki prelegentów i tematykę wykładów.
Pierwszy wykład rozpoczął pan Zygmunt Fedyk, który przedstawił sylwetkę pani Marii Broczek oraz jej męża. Państwo Broczek przechowywali rodzinę żydowską w jednym z budynków swojego gospodarstwa rolnego. Pomagali ukrywać się Żydom i dostarczali im jedzenie, pomimo tego, że za to groziła śmierć ze strony niemieckich okupantów. Po II wojnie światowej pani Maria Broczek za pomoc Żydom otrzymała medal ,,Sprawiedliwa wśród Narodów Świata”, który odebrała w ambasadzie Izraela w Warszawie. Na medalu widnieje w języka hebrajskim napis z Talmudu: „Kto ratuje jedno życie – ten ratuje cały świat”. Prelegent przedstawił również podstawowe informacje na temat nazizmu i holokaustu. Pan Zygmunt Fedyk zaprezentował również swój artykuł o pani Marii Broczek, który zamieścił w Kwartalniku Powiatu Oleśnickiego, który zawiózł do Izraela i podarował dla Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie. Młodzież mogła wysłuchać ciekawych wiadomości oraz zobaczyć interesujące zdjęcia o Instytucie Yad Vashem..
Drugi wykład wygłosił Władysław Kaczkowski przedstawiając historię swojej rodziny od powstania styczniowego do strajków ,,Solidarności”. Pan Władysław Kaczkowski opisał w szczególności udział swojego taty Jerzego Kaczkowskiego w kampanii wrześniowej 1939 r., który pomagał Polakom i Żydom przedostać się do Rumunii i Francji. Następnie prelegent przedstawił udział Stanisławy Kaczkowskiej z domu Bloch pseudonim ,,Jaskółka” podczas powstania warszawskiego. Jerzy Kaczkowski też walczył w powstaniu oraz w oddziale wykonującym wyroki na kolaborantach. Pan Władysław Kaczkowski opisał w szczególności jak Stanisława Kaczkowska ukrywała Żydów przed powstaniem warszawskim w nieczynnych piecach do wypalania cegieł, gdzie pracowała u Niemców w Starej Miłosnej pod Warszawą (dziś dzielnica Warszawy). Pani Stanisławie Kaczkowskiej za ukrywanie Żydów groziła śmierć, mimo tego ryzykowała, aby ratować niewinnych ludzi. Niestety pani Kaczkowska nigdy nie otrzymała medalu Yad Vashem, ale pewnie z takiego powodu, że informacje na ten temat i przynależność do Armii Krajowej trzymano w domu w tajemnicy do lat 70-tych XX wieku.
Młodzież z wielkim zainteresowaniem wysłuchała obu wykładów i dowiedziała się bardzo ciekawych historii na temat II wojny światowej i okresu powojennego.
